Czy zauważyliście, że w podręcznikach gramatyki i zbiorach ćwiczeń nie ma za wiele ćwiczeń na męskoosobowe i niemęskoosobowe formy czasowników w czasie przeszłym?
Czas przeszły ćwiczony jest we wszystkich osobach i liczbach, nie dając uczniom poćwiczyć tego, co jest dla nich najtrudniejsze. Chodzi o rozróżnienie na męskoosobowe i niemęskoosobowe formy. Przypominam wam, że pierwszych z nich używamy tylko, kiedy mówimy o grupie mężczyzn lub o grupie ludzie, w której są i kobiety, i mężczyźni. Natomiast niemęskoosobowych form używamy, kiedy mówimy o wszystkich innych rzeczownikach: rodzaju żeńskiego i nijakiego, żywotnych i nieżywotnych.
Dziś proponuję wam poćwiczyć właśnie ten aspekt polskiej gramatyki. W podanym ćwiczeniu w nawiasach podane są potrzebne czasowniki i osoby, w których te czasowniki trzeba wpisać, zawsze w czasie przeszłym. W sytuacjach niejasnych podałam też rodzaj (męski lub żeński). Jednak w większości przypadków to kontekst powinien wam podpowiedzieć, czy konieczna jest forma męskoosobowa czy niemęskoosobowa.
Na przykład: «czytać — my, r.m» oznacza, że trzeba wpisać formę «czytaliśmy».
Natomiast w zdaniu «Dziewczyny, co (robić — wy) w Zakopanem?» w nawiasie nie jest wskazany rodzaj żeński, bo wynika to z kontekstu.
Dzisiaj mam dla was ćwiczenie audio na temat modnych zakupów!
Сегодня у меня для вас упражнение с аудио на тему модных покупок!
Dialog napisałam sama z myślą o tym, żeby dać wam żywy, autentyczny tekst z wyrażeniami, które przydadzą się wam w realnym życiu.
Диалог я написала сама, стараясь показать вам живой, настоящий язык с выражениями, которые вам пригодятся в реальной жизни.
Waszym zadaniem jest wysłuchanie dialogu i wybranie odpowiednich odpowiedzi do wszystkich pytań. Na końcu, po wszystkich pytaniach, znajdziecie skrypt nagrania, żebyście mogli sprawdzić wszystkie słowa i sformułowania.
Ваша задача в том, чтобы послушать диалог и выбрать правильные ответы ко всем вопросам. В конце вы найдете скрипт записи, чтобы самостоятельно проверить все слова и формулировки.
Portrait of a lovely woman trying out a new dress and asking for a friend’s opinion in the fitting room.
Skrypt dialogu można przeczytać, nacisnąwszy «czytaj».
Скрипт диалога можно прочитать, нажав на «czytaj».
[spoiler title=»czytaj»] Klientka: Dzień dobry!
Sprzedawczyni: Dzień dobry! Czy mogę pani w czymś pomóc?
K: Tak, chętnie. Szukam czegoś eleganckiego na rozmowę kwalifikacyjną.
S: Czyżby teraz na rozmowy kwalifikacyjne trzeba się ubierać według ostatniej mody?
K: Nie, oczywiście, że nie. Jestem młodą mamą, po porodzie bardzo zmieniła mi się sylwetka i stare rzeczy mi nie pasują.
S: Rozumiem. Zaraz coś dla pani znajdziemy. Woli pani spodnie w kant czy elegancką spódnicę?
K: Chyba lepiej spódnicę, tak będę się czuła bardziej kobieco.
S: Oczywiście, jak pani woli. Mogę pani zaproponować taki bardzo klasyczny komplet w stylu Margaret Thatcher.
K: Czy on z kolei nie jest zbyt oficjalny? W końcu staram się o posadę zwykłego pracownika, a nie dyrektora firmy.
S: Może ma pani rację. Może w takim razie taką czarną spódnicę za kolano i do niej na przykład kraciasty żakiet? Myślę, że z białą bluzką będzie wyglądać w sam raz.
K: No, to wygląda idealnie. Czy tu są przymierzalnie?
S: Oczywiście! Zapraszam tędy do końca i na prawo. Jaki pani ma rozmiar?
K: Chyba 54. Trudno mi powiedzieć. Przed porodem miałam 48, ale teraz nabrałam trochę kilogramów, a w ostatnim roku nie kupowałam żadnych ubrań oprócz dresów i szerokich swetrów.
S: Nie ma problemu, spróbujemy na razie 54, jeśli nie będzie pasował, przyniosę pani inny.
K: Dziękuję.
…
S: I jak?
K: Nie jest źle, dziękuję. Nie wiem tylko, czy ta spódnica mnie za bardzo nie opina.
S:Ależ nie, leży idealnie!
K: Naprawdę? Chyba po prostu się odzwyczaiłam od przylegających ubrań. Ale podoba mi się ta falbanka na dole. I żakiet pasuje do niej idealnie.
K: Jeśli przypnie pani sobie do niej broszkę, będzie super stylowo.
S: No, niezły pomysł. Muszę jeszcze kupić do tego jakieś wysokie obcasy, może zamszowe, one są takie modne w tym sezonie!
K: Rzeczywiście, dobrze się wkomponują w ten komplet.
S: Super, dziękuję bardzo za pomoc, bez pani nie dałabym sobie rady!
K: Ależ nie ma za co, cieszę się, że mogłam pomóc. Zapraszamy do kasy!
S: Zaraz się przebiorę i podejdę. Dziękuję bardzo. [/spoiler]
Podobają ci się moje audio testy? Chcesz poćwiczyć więcej?
Вам нравятся мои тесты аудио? Хотите больше поупражняться?
Kontynuujemy rozmowę o modzie. Tym razem skupimy się na przyjemnym i ładnym temacie, mianowicie na biżuterii.
Продолжаем разговор о моде. На этот раз мы сосредоточимся на приятной и красивой теме, а именно — на украшениях.
Na początek, proponuję pełny spis różnych rodzajów biżuterii:
Для начала предлагаю полный список разных видов украшений:
Sądziłam, że ta lista już jest pełna, ale na lekcji z jedną z moich studentek zdałam sobie niedawno sprawę z tego, że warto szerzej skomentować ozdoby noszone na szyi.
Я думала, что этот список уже полон, но на уроке с одной из моих студенток я недавно осознала, что стоит шире прокомментировать украшения, которые носят на шее.
Właśnie od słowa «szyja» pochodzi ogólne słowo naszyjnik. Oznacza ono każdy rodzaj ozdoby na tę część ciała. W języku codziennym często używa się tego słowa również, kiedy mówimy o ozdobie, której konkretny rodzaj trudno określić, Jak na przykład takie:
Именно от слова «szyja» происходит общее слово «naszyjnik» («ожерелье»). Оно обозначает каждый вид украшений на эту часть тела. В повседневном языке мы это слово используем также, когда говорим про украшение, конкретный вид которого сложно определить. Как, например, эти:
Teraz zastanówmy się, dlaczego powyższe modele jest trudno sklasyfikować i czym się charakteryzują te, które można nazwać klasycznymi?
kolia — to «naszyjnik ze szlachetnych kamieni lub ich imitacji ułożonych w bogatą, dekoracyjną kompozycję». Najczęściej kolie to najdroższe elementy biżuterii, którą noszą królowe i księżniczki na wyjątkowe okazje.
choker — to «krótki naszyjnik, ciasno oplatający szyję i podkreślający jej smukłość». Najbardziej kultowym chokerem na świecie był ten, który nosiła księżna Diana.
korale — to «ozdoba z koralików nanizanych na sznurek». Samo słowo «koralik» oznacza drobny, okrągły paciorek o dość regularnym okrągłym kształcie. Oryginalnie korale, jak sama nazwa wskazuje, były robione wyłącznie z korali morskich. Później zaczęto robić takie same małe koraliki z innych kamieni szlachetnych i półszlachetnych, a potem również z drewna, szkła, plastiku itp. Niemniej jednak nadal ważna jest ich forma. To nie mogą być na przykład muszelki. Co ciekawe, to nie mogą być też perły. Nie mówimy «korale z pereł». Mówimy «sznurek pereł» albo «naszyjnik z pereł».
łańcuszek — to zdrobnienie od słowa «łańcuch«, które znaczy «szereg połączonych ze sobą ogniw, zwykle metalowych». Najczęściej łańcuszek ma jednakowe ogniwa. Bywa, że dla oryginalności dodane są też ogniwa innej formy, ale zbliżonej wielkości. Na łańcuszek zawsze można nawlec wisiorek. Kiedy więc duży ozdobny wisiorek jest już integralną, nieodłączną częścią naszyjnika, trudno go nazywać łańcuszkiem.
wisiorek (zdrobnienie od «wisior») — ozdoba z metalu, drogich kamieni, kości słoniowej itp., zawieszona zwykle na łańcuszku i noszona na szyi.
Теперь давайте подумаем, почему вышеперечисленные модели сложно классифицировать и чем отличаются те, которые можно назвать классическими?
kolia (колье) — это ожерелье из драгоценных камней или их искусственных заменителей, уложенных в богатую декоративную композицию. Чаще всего это самые дорогие ювелирные изделия, которые носят королевы и принцессы по исключительным случаям.
choker (чокер) — это короткое ожерелье, плотно оплетающее шею и подчеркивающее ее стройность. Самым культовым чокером в мире был тот, который носила принцесса Диана.
korale (бусы) — это украшение из бусинок, нанизанных на нитку. Само слово «koralik» обозначает мелкую бусинку достаточно регулярной круглой формы. Изначально слово «korale», как на то указывает само название, относилось исключительно к изделиям из морских кораллов. Позже начали делать такие же мелкие бусинки из драгоценных и полудрагоценных камней, а потом из дерева, стекла, пластмассы и пр. Тем не менее, по-прежнему важна их форма. Это не могут быть, например, ракушки. Что интересно, это не может быть и жемчуг. Мы не говорим «korale z pereł» (бусы из жемчуга). Мы говорим «sznurek pereł» (нитка жемчуга) или «naszyjnik z pereł» (ожерелье из жемчуга).
łańcuszek (цепочка) — это сокращенная форма от слова «łańcuch» (цепь), которое значит «ряд соединенных между собой звеньев, обычно металлических». Чаще всего у цепочки одинаковые звенья. Бывает, что для оригинальности добавляют также звенья другой формы, но похожей величины. На цепочку всегда можно нанизать кулон. Поэтому, когда большая декоративная подвеска уже является неотъемлемой частью ожерелья, его сложно назвать цепочкой.
wisiorek (кулон; сокращение от слова «wisior») — украшение из металла, драгоценных камней, слоновой кости и пр, обычно нанизываемое на цепочку и носимое на шее.
Mam nadzieję, że teraz czujecie się dobrze przygotowane do wyprawy do jubilera!
Я надеюсь, что сейчас вы хорошо подготовлены к походу к ювелиру!
Ćwiczyliśmy dość długo biernik i dopełniacz, teraz przyszedł czas na miejscownik!
Мы достаточно долго практиковали винительный и родительный падеж, теперь пришло время предложного!
Jednak, jak zwykle, żeby nie było wam zbyt łatwo, w tekście jest kilka rzeczowników, które wymagają innych przypadków. Musicie więc być czujni! Pamiętajcie też, by nie zmieniać liczby rzeczowników podanych w nawiasach.
Однако, чтобы вам не было слишком легко, я тексте есть несколько существительных, которые требуют других падежей. Так что будьте бдительны! Также помните, чтобы не менять число существительных в скобках.
Podobają ci się moje testy na przypadki? Chcesz poćwiczyć więcej?
Вам нравятся мои тесты на падежи? Хотите больше поупражняться?
Dzisiaj spróbujemy spojrzeć na przypadki polskie z innej strony!
Сегодня мы попробуем посмотреть на польские падежи с другой стороны!
Tym razem macie podane wszystkie brakujące słowa już w poprawnych formach. Co trzeba zrobić? Trzeba je wstawić w odpowiednie miejsca zgodnie z gramatycznym kontekstem! A żeby zabawa była lepsza, postanowiłam wybrać tylko słowa pochodne od rzeczownika «węgiel«. Ten tekst to mój niewielki ukłon wobec mojego rodzinnego regionu, Śląska, który jest największym producentem węgla w Unii Europejskiej.
Miłej zabawy!
На этот раз у вас есть все недостающие слова уже в правильных формах. Что нужно делать? Надо их поставить в правильные места согласно грамматическому контексту! А чтобы игра была интереснее, я решила выбрать только слова-производные от существительного «węgiel» (уголь). Этот текст — дань моему родному региону, Силезии, которая является крупнейшим производителем угля в Евросоюзе.
Are you just starting your adventure with Polish language? Do you want your children to play games with more of a benefit? here is a Polish-English memory game for you!
What you have to do is to match images with a Polish description with cards containing English translation. When you open cards with Polish description, you will hear an audio file with pronunciation, which will make remembering process even easier.
Kto z was nigdy nie miał problemów z polską fonetyką?
У кого из вас никогда не было проблем с польской фонетикой?
Полагаю, это риторический вопрос. Поэтому я предлагаю вам сыграть в фонетическую игру мемори, чтобы потренеровать понимание польских звуков rz, sz, cz, ś, ć со слуха. Соедините карточки со словами с соответствующими карточками с аудио-записями.
Друзья, те из вас, кто знают меня достаточно долго, уже в курсе, что я крайне редко высказываюсь на политические темы. И, хотя прошлый и нынешний год “подарили” нам несколько событий, на которые очень сложно не реагировать, я сохраняла свой нейтралитет и не комментировала их открыто нигде, кроме личного пространства.
Да и как прокомментировать тиранию, жестокость, вранье, несправедливость и абсолютную бесчеловечность людей у власти? Не находились подходящие слова. Но вот недавно я узнала, что слова уже были найдены, причем давно.
Но давайте начнем с начала. Вы когда-нибудь слышали про польского певца по имени Jacek Kaczmarski? Многие называют его польским Высоцким. Он был бардом, который пел интеллектуальные, сильные песни собственного сочинения под гитару. В 1978 году он написал свою самую известную песню “Mury”.
Вслушайтесь в слова:
On natchniony i młody był, ich nie policzyłby nikt
On im dodawał pieśnią sil, śpiewał, że blisko już świt
Świec tysiące palili mu, znad głów unosił się dym
Śpiewał, że czas, by runął mur, oni śpiewali wraz z nim
Wyrwij murom zęby krat
Zerwij kajdany, połam bat
A mury runą, runą, runą
I pogrzebią stary świat!
Wkrótce na pamięć znali pieśń i sama melodia bez słów
Niosła ze sobą starą treść, dreszczena wskroś serc i dusz
Śpiewali wiec, klaskali w rytm, jak wystrzał poklask ich brzmiał
I ciążył łańcuch, zwlekał świt, on wciąż śpiewał i grał
Wyrwij murom…
Aż zobaczyli ilu ich, poczuli siłę i czas
I z pieśnią, że już blisko świt, szli ulicami miast
Zwalali pomniki i rwali bruk — Ten z nami! Ten przeciw nam!
Kto sam, ten nasz największy wróg! A śpiewak także był sam
Patrzył na równy tłumów marsz
Milczał wsłuchany w kroków huk
A mury rosły, rosły, rosły
Łańcuch kołysał się u nóg…
Patrzy na równy tłumów marsz
Milczy wsłuchany w kroków huk
A mury rosną, rosną, rosną
Łańcuch kołysze się u nóg…
Это песня про романтического поэта, которого толпа боготворит (зажигает для него свечи, аплодирует, поет вместе с ним), пока он в своих песнях предвещает перемены, новый день и наступление новой эпохи. Он призывает толпу разрушить стены вокруг себя и под их развалинами похоронить старый порядок вещей. Когда наконец наступает утро, светает, толпа понимает, что их много, и они идут буквально разрушать старый порядок. В пылу страстей они не разбираются, кто их соратник, а кто их враг. Их девиз – это:
«Kto sam — ten nasz największy wróg!» — «Кто один — тот наш главный враг!»
Но ведь поэт тоже был один… Это и есть судьба романтического поэта-пророка: он никогда не объединяется с толпой. Песня заканчивается очень трагично, волнительно, до мурашек по коже: поэт стоит и смотрит на то, как стены не только не рушатся, но растут. И цепь качается на ногах.
Эту концовку трактуют по-разному. Можно в этом увидеть аллегорию того, что стены – вовсе не тюремное заключение, а предрассудки и страхи. Именно поэтому толпа не освобождается от них, а только их укрепляет.
Парадокс этой песни заключается в том, что она предсказала свою собственную судьбу.
Песня рассказывает про поэта, которого толпа совсем не поняла. Но и самого Качмарского тоже не все поняли. В 1980 году началось активное движение Solidarność, которое в итоге стало триггером получения Польшей полной независимости. Во главе движения стояли Lech Wałęsa и Anna Walentynowicz. В целом, напряженность, жестокость и неопределенность 80-х годов в Польше можно смело сравнить с 90-ми годами в России.
Поэтому, когда люди слушали эту песню Качмарского, они слышали в ней только припев:
Wyrwij murom zęby krat
Zerwij kajdany, połam bat
A mury runą, runą, runą
I pogrzebią stary świat!
Люди воспринимали это как дословный призыв разрушить ненавистную систему и выйти из той тюрьмы, в которой в те времена сидели многие политзаключенные, включая и Леха Валенсу, например. Качмарский часто говорил, что его песня вовсе не об этом. Хоть он и был большим сторонником “Солидарности”, ему не нравилось, что его песне “пришили бирку” оппозиционной и антиправительственной. Он пел про совершенно другое: про непонимание поэтов. И вот, его никто не понимал.
Обратите внимание, что многие ролики на youtube под слова этой песни подкладывают фотографии из кинохроники 80-х годов, особенно про военное положение, которое началось 13 декабря 1981 года:
Так уж получилось, что эта песня навсегда осталась в нашей памяти антисистемной, сильной и призывающей к действию.
Почему же я про нее вспомнила сейчас? Потому что, как оказалось, эту же песню в прошлом году перепели на белорусском активисты, борющиеся за независимость и свободу Белоруссии:
Лично меня этот факт очень сильно растрогал. Я почувствовала большую радость и гордость за то, что, в некотором смысле, есть и польская частичка в белорусском восстании и борьбе.
Перефразируя слова Качмарского “Ten z nami, ten przeciw nas”, хочу сказать всем своим белорусским друзьям и студентам:
Chcesz się dowiedzieć o innych wybitnych Polakach?
Oto kolejny test leksykalno-gramatyczny. Tym razem ćwiczymy mianownik, dopełniacz i biernik w liczbie pojedynczej i mnogiej.Pamiętajcie o tym, że słowa w nawiasach są już podane w odpowiedniej liczbie.
Вот очередной лексико-грамматический тест. На этот раз практикуем именительный, родительный и винительный падеж в единственном и множественном числе. Помните, что слова в скобках уже даны в необходимом числе.
Podoba ci się ten test? Tu znajdziesz podobne, na inne tematy:
