Więcej czy bardziej? — oto jest pytanie, na które nieraz moim studentom jest trudno odpowiedzieć, ponieważ obydwa słowa tłumaczą się na ich język jako jedno. Zastanówmy się więc nad tym, jaka jest różnica w ich użyciu w języku polskim.

Więcej или bardziej? — вот в чем вопрос, на который моим студентам порой сложно ответить, поскольку оба этих слова переводятся на русский как одно (больше). Так давайте подумаем над разницей в их использовании в польском.

Różnica jest na dobrą sprawę bardzo prosta. Słowo «więcej» jest stopniem wyższym od słowa «dużo». Dlatego, jeżeli używamy go w jakimkolwiek kontekście, to znaczy, że jesteśmy w stanie dokładnie odpowiedzieć na pytanie «ile?» i dać odpowiedź w cyfrach. Na przykład:

Ania ma więcej kuzynek, niż Asia. Więcej — czyli ile? Ania ma ich pięć, a Asia trzy.
Ty byłaś więcej razy w Indiach, niż ja. Więcej — czyli ile? Ty byłaś w Indiach trzy razy, a ja jeden raz.
Tomek ma więcej pracy, niż Marek. Więcej — czyli ile? Tomek na skończenie pracy potrzebuje pięciu godzin, a Marek czterech.
Krysia zjadła więcej słodyczy, niż Maciek. Więcej, czyli ile? Krysia zjadła jedno opakowanie słodyczy, a Maciek pół.

Z tego wynika bardzo prosta, a jednocześnie ważna zasada gramatyczna: słowo «więcej» ZAWSZE się łączy z rzeczownikiem w dopełniaczu.

Z kolei słowo «bardziej» jest stopniem wyższym od słowa «bardzo» i wyraża intensywność, a nie ilość. Kiedy więc używamy słowa «bardziej», nie możemy nic wyrazić w cyfrach, bo mówimy albo o charakterystyce czegoś (bardziej kolorowy, bardziej wykształcony, bardziej zniszczony) albo o uczuciach (bardziej mi się podoba, bardziej go nie lubię, bardziej mnie fascynuje).

Разница очень простая. Слово «więcej» — это сравнительная степень от слова «dużo». Именно поэтому, если мы его используем в любом контексте, мы можем очень точно ответить на вопрос «сколько?» и дать ответ в цифрах. Например:

Ania ma więcej kuzynek, niż Asia. Więcej — это сколько? Ania has five cousins, and Asia has three of them.
Ty byłaś więcej razy w Indiach, niż ja. Więcej — это сколько? You have been three times in India and I have been only once there.
Tomek ma więcej pracy, niż Marek. Więcej — это сколько? In order to finish his work Tomek needs five hours and Marek needs four hours.
Krysia zjadła więcej słodyczy, niż Maciek. Więcej, — это сколько? Krysia ate one pack of sweets and Maciek ate only half of it.

Из этого следует очень простое и, в то же время, очень важное правило: слово «więcej» ВСЕГДА соединяется с существительным в родительном падеже.

В свою очередь, слово «bardziej» — это сравнительная степень слова «bardzo» и оно выражает интенсивность, а не количество. Поэтому, когда мы используем слово «bardziej», мы не можем ничего выразить в числах, поскольку мы говорим о качестве чего-то (bardziej kolorowy, bardziej wykształcony, bardziej zniszczony) или о чувствах (bardziej mi się podoba, bardziej go nie lubię, bardziej mnie fascynuje).

A teraz poćwiczmy te zasady w praktyce!

А теперь давайте практиковать эти правила на практике!

Końcówki pierwszej osoby liczby pojedynczej w czasie teraźniejszym są relatywnie trudnym tematem. Równie trudnym, co nieprzewidzianym. Ja robię, idę, chcę, gotuję, ale też mam, wiem, czytam i biegam. Kiedy czasowniki kończą się na -m, a kiedy na -ę? To pytanie słyszę często od swoich studentów. I dzisiaj postanowiłam na nie odpowiedzieć wszystkim.

Окончания первого лица единственного числа в настоящем времени — относительно сложная тема. Столько же сложная, сколько непредвиденная. Ja robię, idę, chcę, gotuję, но, в то же время, ja mam, wiem, czytam i biegam. Когда глаголы заканчиваются на -m, а когда на -ę? Я часто слышу этот вопрос от моих студентов. Сегодня я решила ответить на него всем.

Jeśli spróbować ułożyć zawiłą teorię w słowa, to brzmi to tak:

końcówkę -m w pierwszej osobie liczby pojedynczej mają czasowniki zakończone w bezokoliczniku na -ać lub -eć: badać, kochać, czytać, rozumieć.

Wyjątkami są takie czasowniki, jak pisać (ja piszę), brać (ja biorę), jechać (ja jadę), spać (ja śpię), słyszeć (ja słyszę), a także wszystkie czasowniki zakończone na -ować (kupować — ja kupuję; budować — ja buduję; malować — ja maluję), -iwać/-ywać (obiecywać — ja obiecuję; oszukiwać — ja oszukuję), niektóre czasowniki zakończone na -ać (grzać — ja grzeję, śmiać się — ja się śmieję), -ieć (głupieć — ja głupieję; siwieć — ja siwieję), -awać (dawać — ja daję; zostawać — ja zostaję), a także niektóre krótkie, jednosylabowe czasowniki (bić — ja biję; czujć — ja czuję; żyć — ja żyję; pić — ja piję).

Если попробовать уложить сложную теорию в слова, это бы звучало так:

окончание -m в первом лице единственного числа получают глаголы, заканчивающиеся в инфинитиве на -ać или -eć: badać, kochać, czytać, rozumieć.

Исключениями являются такие глаголы, как pisać (ja piszę), brać (ja biorę), jechać (ja jadę), spać (ja śpię), słyszeć (ja słyszę), a также все гляголы, заканчивающиеся на -ować (kupować — ja kupuję; budować — ja buduję; malować — ja maluję), -iwać/-ywać (obiecywać — ja obiecuję; oszukiwać — ja oszukuję), некоторые глаголы, заканчивающиеся на -ać (grzać — ja grzeję, śmiać się — ja się śmieję), -ieć (głupieć — ja głupieję; siwieć — ja siwieję), -awać (dawać — ja daję; zostawać — ja zostaję), а также некоторые короткие, односложные глаголы (bić — ja biję; czujć — ja czuję; żyć — ja żyję; pić — ja piję).

Brzmi to, jak typowa reguła polskiej gramatyki, w której jest więcej wyjątków, niż przykładów, prawda? Nie dziwię się, że moi uczniowie często czują się zagubieni i sfrustrowani tym, że nigdy nie pamiętają, której końcówki użyć w danym czasowniku. Z tym niestety niewiele da się zrobić. Nie zmienimy zasad, nie zmniejszymy ilości wyjątków. Jeżeli ktoś nie jest dobry w zapamiętywaniu całych grup zasad i wyjątków, to pozostaje tylko jedno wyjście: zapamiętywać konkretne przykłady.

Звучит, как типичное правило польской грамматики, в которой больше исключений, чем примеров, правда? Я не удивлена, что мои ученики часто чувствуют себя потерянными и раздраженными из-за того, что они никогда не помнют, какое окончание использовать в данном глаголе. К сожалению, с этим ничего не поделать. Мы не изменим правила, не уменьшим количества исключений. Если у кого-то не получается запоминать целые группы правил и исключений, то остается только один выход: запомнить конкретные примеры.

Dlatego daję wam duży spis czasowników, które w pierwszej osobie liczby pojedynczej mają końcówkę -m. Postarałam się zebrać wszystkie, których używamy na co dzień, ale nie podaję tu rzadkich, poetyckich takich, jak «ja rozkwitam» lub «ja pospieszam». Jednocześnie chcę zwrócić waszą uwagę na fakt, że jeżeli jakiś czasownik już ma końcówkę -m w pierwszej osobie liczby pojedynczej, to będą ją miały też pochodne czasowniki, na przykład:
ja wkładam — ja wykładam, ja zakładam, ja odkładam, ja przekładam itp.

Именно поэтому я даю вам большой список глаголов, которые заканчиваются на -m в первом лице единственного числа. Я постаралась собрать все, которые мы используем каждый день, но не даю здесь редких, поэтических таких, как «ja rozkwitam» (я расцветаю) или «ja pospieszam» (поэт.: я поторапливаюсь). Одновременно хочу обратить ваше внимание на факт, что если у какого-то глагола есть окончание -m в первом лице единственного числа, то его будут иметь также однокореные глаголы, например:
ja wkładam — ja wykładam, ja zakładam, ja odkładam, ja przekładam itp.

Oto lista:

badam, biegam, chowam, chwytam, czekam, czytam, dbam, dźwigam, gram, jem, jestem, kicham, kocham, latam, mam, mieszkam, odbieram, odpowiadam, ogarniam, oglądam, oświadczam, otwieram, pływam, pozwalam, przebieram się, przepycham się, przypominam, przypuszczam, pytam, rozmawiam, ścigam, ściskam, siadam, sklejam, ślizgam się, słucham, śpiewam, spóźniam się, sprawdzam, staram się, stawiam, szukam, ubieram się, ufam, ukrywam, umiem, uprawiam, uśmiecham się, uwielbiam, wciągam, wiem, wkładam, wracam, wyczuwam, wyłączam, wyliczam, wymagam, wypijam, wysyłam, wyszywam, zagryzam, zakładam, zamawiam, zamierzam, zamykam, zapalam, zastanawiam się, zaświadczam, zasypiam, zbieram, żegnam, zjadam, znam

Вот список:

badam, biegam, chowam, chwytam, czekam, czytam, dbam, dźwigam, gram, jem, jestem, kicham, kocham, latam, mam, mieszkam, odbieram, odpowiadam, ogarniam, oglądam, oświadczam, otwieram, pływam, pozwalam, przebieram się, przepycham się, przypominam, przypuszczam, pytam, rozmawiam, ścigam, ściskam, siadam, sklejam, ślizgam się, słucham, śpiewam, spóźniam się, sprawdzam, staram się, stawiam, szukam, ubieram się, ufam, ukrywam, umiem, uprawiam, uśmiecham się, uwielbiam, wciągam, wiem, wkładam, wracam, wyczuwam, wyłączam, wyliczam, wymagam, wypijam, wysyłam, wyszywam, zagryzam, zakładam, zamawiam, zamierzam, zamykam, zapalam, zastanawiam się, zaświadczam, zasypiam, zbieram, żegnam, zjadam, znam

A teraz praktyka! Zwróćcie uwagę, że nie wszystkie czasowniki w ćwiczeniach kończą się na -m. Zrobiłam to celowo, żebyście musieli każdy czasownik sprawdzić z listą i przeanalizować. Powodzenia!

А теперь практика! Обратите внимание, что не все глаголы в упражнениях заканчиваются на -m. Я это сделала намерено, чтобы вам нужно было каждый глагол сверить со списком и проанализировать. Удачи!

Formy osobowe czasu przeszłego dla trzeciej osoby liczby mnogiej potrafią przysporzyć sporo problemów. Moim studentom często jest trudno zapamiętać, że «oni» to forma tylko dla rzeczowników męskoosobowych, a «one» — dla wszystkich pozostałych. Co za tym idzie, formy robili, mówili, byli, stali też odnoszą się wyłącznie do rzeczowników męskoosobowych, a robiły, mówiły, były, stały — do wszystkich pozostałych. Dlatego dzisiaj proponuję wam dwa testy właśnie na te formy.

Личные формы прошедшего времени для третьего лица множественного числа умеют вызвать сложности. Моим студентам часто сложно запомнить, что «oni» — это форма только для лично-мужских существительных, а «one» — для всех остальных. Из этого следует, что формы robili, mówili, byli, stali тоже относятся только к лично-мужским существительным, а robiły, mówiły, były, stały — ко всем остальным. Поэтому сегодня я предлагаю вам два теста именно на эти формы.

Teksty zaczerpnęłam z fantastycznej książki Simony Kossak «Serce i pazur» o uczuciach i zachowaniu zwierząt. Mam nadzieję, że praca z na tyle ciekawymi tekstami sprawi wam dużo przyjemności!

Тексты я почерпнула из фантастической книги Simony Kossak «Serce i pazur» («Сердце и коготь») о чувствах и поведении животных. Надеюсь, что работа с настолько интересными текстами даст вам много удовольствия!